Fren Mesafesi – Reaksiyon Mesafesi – Durma Mesafesi

Durma Mesafesi ve Reaksiyon Mesafesi bütün sürücü adaylarının bilmesi gereken konulardandır. Teori sınavında genellikle bu konulardan sorular sorulmaktadır.

Durma mesafesi: Sürücünün tehlikeyi fark ettiği an ile aracın tamamen durduğu an arasında geçen mesafe

Reaksiyon Mesafesi: Sürücünün tehlikeyi fark ettiği an ile frene basmaya başladığı an arasında geçen mesafe

Fren Mesafesi: Sürücünün frene bastığı an ile aracın tamamen durduğu an arasında geçen mesafe.

Hız iki kat arttırılırsa fren mesafesi 4 kat artar.

Durma Mesafeleri

Durma mesafesi (D) üç kısımdan oluşur: 

 1. Reaksiyon (İntikal) mesafesi: (R) Ayağın gazdan çekilip, fren pedalına basıncaya kadar katedilen yol

2. Fren Mesafesi: (F) Frene basıldığı andan, aracın durmasına kadar katedilen yol

3. Durma Mesafesi: Her ikisinin toplam mesafesi.

Reaksiyon mesafesinin uzunluğu hızla orantılı olarak artar. Bu, kullanıcının reaksiyon süresi ile aracın hızına bağlıdır. Bir saniyelik süre içinde, motosiklet veya araba, saatte 36 km hızda 10 metre, 72 km hızda 20 metre yol alır. Yeni araç kullanmaya başlayanların reaksiyon mesafeleri, alışkın olmadıkları ve tereddütlü davrandıkları için, çoğu kez daha uzun olur. Tecrübeli bir sürücü aracını, tecrübesiz olana göre daha kısa mesafe içinde durdurur. 

Reaksiyon Mesafesi nasıl hesaplanır?

Elbette ki en önemli olan mesafe durma mesafesidir. Reaksiyon mesafesini fren mesafesi takip eder. Fren mesafesinin uzunluğunu ise aracın hızına, yolun yüzeyine, yolun eğimine, fren ve lâstiklerin durumuna ve sürücünün deneyimine göre değişir.

Saatteki hızınızı 35 km’den 70km’ye çıkarırsanız, 70 km’deki fren mesafesi, 35 km’dekine göre dört misli artar.

Hızınızı saatte 35 km’den 105 km.’ye, yani üç katına çıkarırsanız, fren mesafesi bu defa dokuz kat artar. Bu tamamen, biraz daha önce bahsedilen “Hareket Enerjisi” prensipleri ile doğru orantılıdır.
Yani fren mesafesi, hız artışının karesi kadar artmaktadır…!

Örnek:

Hız 2 katına çıkınca= Fren mesafesi 4 kat (2×2)

Hız 3 katına çıkınca= Fren mesafesi 9 kat (3×3)

Hız 4 katına çıkınca= Fren mesafesi 16 kat (4×4)

Hız 5 katına çıkınca= Fren mesafesi 25 kat (5×5)

Birkaç çeşit fren yapma şekli vardır. Önceden ayağını gaz pedalından hafifçe kaldırarak hızını düşüren bir sürücü, hem taşıtın frenlerini korumuş olur, hem de sürüş emniyetini yükseltir. 

Beklenmedik durumlarda nasıl fren yapılacağını bilmek gerekir. Tekerleri kilitleyecek kadar sert fren yapmanın sakıncalarını belirtmiştik. O halde elden geldiğince tekerleri kilitlemeden, yumuşak fren yapmak gerekmektedir. Bazı araçların fren sistemleri kilitlenmeyen türden yapılmıştır. (ABS) Sizin aracını bu türden değil ve eğer kilitlenmişse, yapılacak tek şey, fren pedalından ayağınızı çekmektir.
Reaksiyon (İntikal), Fren ve Durma Mesafeleri:

Alttaki şemalarda aracın hızına göre hesaplanmış hem ıslak, hem de kuru asfalt üzerindeki reaksiyon ve fren mesafelerini görmektesiniz. Örnekte de görüldüğü gibi 110 km hızla seyreden bir otomobil, kuru asfaltta 95, ıslak asfaltta ise ancak 180 metre gittikten sonra ancak durabilmektedir. Sürat sevenlerin bu örneklere çok dikkat etmesi gerekmektedir.

Durma Mesafesi nasıl hesaplanır örnekle açıklama

Soru: 90 km hızla giden bir aracın durma mesafesi ne olur? (reaksiyon süresi 1 saniye)

Cevap: Durma mesafesini bulmak için öncelikle reaksiyon mesafesi ve fren mesafesini bulmamız gerekir. Çünkü durma mesafesi reaksiyon mesafesi ve fren mesafesinin toplamından oluşur. (Sayfanın başındaki grafiği dikkatlice inceleyin)

Peki reaksiyon mesafesi nasıl hesaplanır?

Reaksiyon mesafesi hesaplanırken kullanılan formül şudur:

Hızın son rakamı (90 km’de 9 yani)  x Reaksiyon süresi (örnekte 1 saniye)  x 3

Yani

9 x 1 x 3 =  27 metre (reaksiyon mesafesi)

Şimdi sıra geldi fren mesafesini bulmaya. Peki fren mesafesi nasıl bulunur?

Bunun için kullanılan formül şudur:  Hızın son rakamı (90 km’de 9) x  Aynı rakam (9) x 0,4

Yani:

9 x 9 x 0,4 = 32,4 (Yaklaşık 32) Fren mesafesi

Durma mesafesi : 27 + 32 =  59m (Yaklaşık 60m)

Soru: Bir otomobilin boyu en fazla ne kadar olabilir?

Cevap: 24 metre